भक्तपुर, पुस १५
मध्यपुर थिमि नगरपालिकाको आयोजनामा शुक्रबारबाट शुरु भएको ‘मध्यपुर महोत्सव–८१’ आइतबार सम्पन्न भएको छ । उपप्रधान तथा शहरी विकास मन्त्री प्रकाशमान सिंहले बालकुमारीमा उद्घाटन गरी शुरु गरेको महोत्सव आइतवार साँझ बोदेको पलेस्वाँ पुखुः कमलपोखरीमा सँस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री बद्रीप्रसाद पाण्डेले समापन गर्नुभएको हो ।
काठमाण्डौँ उपत्यकाको बीचमा रहेको मध्यपुर थिमि नगरपालिका ऐतिहासिक एवम् साँस्कृतिक शहर भएतापनि अपेक्षाकृत रुपमा पर्यटनको विकास हुन नसकेको अवस्थालाई ध्यान दिँदैं महोत्सव आयोजना गरिएको बताउनुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो, “मध्यपुर थिमिले भौतिक पूर्वाधारको विकास गरे पनि पर्यटकीय विकास गर्न सकेको थिएन, यस्तो अवस्थामा यो महोत्सवको आयोजना गर्यौँ, महोत्सवबाट पर्यटकीय नगर बनाउन र आर्थिक विकासमा पनि अगाडि बढ्न टेवा पुर्याएको छ । अब पर्यटन प्रबद्र्धनका लागि मध्यपुर अगाडि बढेको छ ।”
नगर प्रमुख श्रेष्ठले अब मध्यपुर नगरपालिकाले पर्यटकीय गन्तव्य बनाउन हरेक महिना कुनै न कुनै पर्यटकीय गतिविधि गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभयो । महोत्सवको समय अपुग भएकाले थप गर्न माग भएता पनि त्यसलाई नसकिएको उल्लेख गर्दै उहाँले तीन दिनको महोत्सवमा पाँच लाख आगन्तुक आउने अपेक्षा गरिएकामा आठ लाखभन्दा बढीले अवलोकन गरेको बताउनुभयो ।
महोत्सवको समापन कार्यक्रममा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री बद्री पाण्डेले मध्यपुर महोत्सवले साँस्कृतिक क्षेत्रमा अभूतपूर्व कार्य गरेको बताउनुभयो । उहाँले तीन दिनसम्म चलेको महोत्सवले परम्परागत नेवारी जीवनशैलीलाई माथि उठाएको बताए । यसले अन्तराष्ट्रिय जगतलाई पनि सन्देश दिएको भन्दै महोत्सव अदितिय भएको चर्चा गर्नुभयो ।
महोत्सवमा थिमिका रैथाले चालचलन, नाच, भजन, खानपानलाई संग्राहलयको रुपमा प्रस्तुत गरिएको थियो । लिच्छविकालीन बस्तीको साथै नगदेश, तिगनि, निकोसेरा र लोहँकीथलि लगायतका ऐतिहासिक बस्तीहरूमा पुराना पुस्ताले नयाँपुस्तालाई सिप हस्तान्त्रण गरिरहेका दृश्यले आन्तरिक पर्यटकलाई लोभ्याएको मात्रै थिएन, सँस्कृतिको समेत जगेर्ना भइरहेको दृष्य महोत्सवमा देखिएका थिए ।
महोत्सवमा नगरको कला, संस्कृति, परम्परागत पेसा, मनोरम प्राकृतिक सौन्दर्य, पुरातात्विक सम्पदा र मौलिक जीवनशैलीका करिव ४ प्रदर्शनी स्थल रहेका थिए । विशेष गरी ५३ प्रकारका गेडागुडी, ३५ प्रकारका नेवारी भोज, जिब्रो छेड्ने जात्रा र भैलःको प्रतिमूर्ति, सामूहिक व्रतवन्धको प्रतिमूर्ति, नेवारी सँस्कृतिको जन्मदेखी जंकुसम्मको प्रदर्शनीले अवलोकनकर्ताहरुलाई आकर्षित गरेको थियो ।
यस्तै पुलुकिसी, ईन्द्र अप्सरा, महाकाली, सलँचा, वाःपिज्या, द्योविर, नागचा, जोगीप्याखँ लगायतका नाचहरुले पनि आगन्तुकहरुको ध्यानाकर्षण गराएको थियो । ठाउँठाउँका पाटी र डबलीमा भइरहेको भजनकिर्तन, फोटो प्रदर्शनी, भगवान गौतम बुद्धको अस्थीधातुले पनि महोत्सवमा आगन्तुकहरुलाई आकर्षित गरेको थियो ।
बोदेमा राखिएको शैक्षिक प्रदर्शनी र टिगनीमा टिगनी बजी (चिउरा) कुट्ने प्रविधिको जिवन्त प्रदर्शनीले पनि यस पटकको महोत्सवमा अवलोकनकर्ताहरुको उल्लेख्य उपस्थिती भएको हो ।
यस्तै नगदेशमा तरकारी, चपाचोमा माटोका भाँडाकुडा र गमला, दिगुलीमा माटोको हिटरको स्वागतद्धार पनि आकर्षक थियो । चपाचोको आखछेंले पनि अवलोकर्ताहरुलाई लोभ्याएको थियो । चपाचोमा नै करिव ३ वर्ष पुरानो ल्हों चाःखा (ढुंगाको चक्का)मा माटोको भाँडा बनाउनेहरुको भिड नै लागेको थियो ।
महोत्सवमा पम्परागत खेल खेलिरहेको बालबालिका र बत्ति काट्ने, धुप बाट्ने, चर्खा, कपडा बुन्ने धागो तयार गर्दै गरेका आमाहरुले पनि अवलोकनकर्ताहरुको ध्यान खिचेको थियो ।बालकुमारी र चपाचोमा रहेको घरेलु तथा साना उद्योगहरुको प्रदर्शनीमा पनि घुईचो लागेको थियो ।
ल्याम्ह पुचःको आयोजनामा ३५ थरी विभिन्न परिकारसहितको नेवारी भोजले पनि पाहुनाहरुलाई आकर्षित गरेको थियो । महोत्सव अवधीभर योमरी, बारा, चटामरी, सम्येबजीलगायतका नेवारी खाजा एवम् स्थानीय परिकारका स्टलमा विशेष भिड लागेको थियो ।
महोत्सवमा घरेलु उत्पादन नेवारी ऐला (रक्सी), थ्वों (जाँड), ताकु थ्वों (बाक्लो जाँड) विशेष आकर्षण बनेको थियो । ठाउँ ठाँउमा थ्वों र ताकु थ्वों निःशुल्क सेवनको व्यवस्था गरिएको थियो । मध्यपुर थिमिको विशेष उत्पादन चाकु वासः र नगदेशको गुँडपाक पसलमा ग्राहकको भिड थियो ।
महोत्सव अवलोकनमा लागि प्रतिनिधिसभा सदस्य दुर्लभ थापा, वागमती प्रदेशका स्वास्थ्य मन्त्री किरण थापा, बागमती प्रदेश सांसद सुरेश श्रेष्ठ, बागमती प्रदेशका आन्तरिक मामिला तथा कानून मन्त्री सुरेश चन्द्र लामिछाने, पूर्व अर्थमन्त्री डा. प्रकाशशरण महत, पूर्व सभामुख अग्नी प्रसाद सापकोटा, पूवृमन्त्री शशी श्रेष्ठ, ललितपुर महानगरपालिकाका प्रमुख एवम् मेयर फोरमका अध्यक्ष चिरीबाबु महर्जन, काठमाण्डौं महानगरपालिकाका उपप्रमुख सुनिता डंगोल, चन्द्रागिरी नगरपालिकाका प्रमुख धनश्याम गिरी, कागेश्वरी मनोहरा नगरपालिकाका प्रमुख उपेन्द्र कार्की, चाँगुनारायण नगरपालिकाका प्रमुख जीवन खत्री, किर्तिपुर नगरपालिकाका प्रमुख बसन्त नकर्मी, ललितपुर महानगरपालिकाका उप–प्रमुख मञ्जली शाक्य बज्राचार्य, सूर्यविनायकका उप–प्रमुख सरिता तिमल्सिना, नेपाल सरकार र प्रदेश सरकारका विभिन्न पदमा रहनुभएका विशिष्ट व्यक्तिहरुले पनि महोत्सव अवलोकन गर्नुभएको थियो ।
यस्तै वरिष्ठ कलाकार मदनकृष्ण श्रेष्ठले पनि महोत्सवको अन्तिम दिन आइतवार अवलोकन गर्नुभएको थियो ।
