भक्तपुर, कार्तिक २८
यसवर्षको रुद्रलाल मुल्मी समाजसेवा पुरस्कार बंगलादेशकी मानवअधिकार योद्धा तथा मुक्ति आन्दोलनकी नेतृ सुल्ताना कमललाई दिइएको छ । छत्रलक्ष्मी–रुद्रलाल मुल्मी प्रतिष्ठानद्वारा मंगलवार आयोजित सम्मान समारोहमा राष्ट्रिय मानव अधिकारका अध्यक्ष तपबहादुर मगरले सो पुरस्कार सुल्तानालाई प्रदान गर्नुभएको हो ।
नेपालका अग्रज समाजसेवी तथा गान्धी प्रचारक मुल्मीले ७ दशकभन्दा बढी समय सामाजिक कार्यमा बिताउनुभएको थियो । प्रजातान्त्रिक आन्दोलनका अगुवा समेत रहेका मुल्मीले गान्धी आश्रम र असहाय महिलाका लागि गृह स्थापना गरेका थिए । उनलाई सामाजिक क्षेत्रमा एक प्रतिबद्ध मानव अधिकारकर्मी, समाज सुधारक र गान्धी विचार र विचारका प्रवर्द्धकका रूपमा स्मरण गरिन्छ ।
उनैको नाममा विगत ४ वर्षदेखि प्रदान गरिंदै आएको पुरस्कार बंगलादेशकी ७२ वर्षीय योद्धा सुल्तानालाई दिइएको हो ।
सुल्ताना पाकिस्तान र बंगलादेश विभाजन अघिका दिनदेखि प्रगतिशील आन्दोलनमा संलग्न हुनुभएको थियो । देशको सांस्कृतिक स्वायत्तताका लागि सङ्घर्ष, विश्वव्यापी धर्मनिरपेक्ष शिक्षाको आन्दोलन, सन् १९६९ को जनआन्दोलन, १९७१ को बंगलादेशको मुक्ति युद्धलगायत विभिन्न सामाजिक आन्दोलनहरूमा सक्रिय भएकी सुल्तानाले विभिन्न संघसंस्थाका अलावा शिक्षण संस्था र अस्पतालहरु स्थापना गर्न योगदान गर्नुभएको थियो ।
उहाँ धार्मिक र जातीय अल्पसंख्यकहरूको अधिकारको लागि सक्रिय पनि हुनुहुन्छ । उहाँले धर्म निरपेक्षका लागि खेलेको भूमिकाबाट असन्तुष्ट एउटा इस्लामिक समूहले दुईपटक उहाँको घरमा बम पडकाइ मार्ने प्रयास समेत गरेको थियो ।
पुरस्कार वितरण गर्दै राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगका अध्यक्ष मगरले नेपाल र बंगलादेशका मुक्ति आन्दोलनमा जनताको सक्रियता उस्तै प्रकारको रहेको र बंगलादेशसँग नेपालको सम्वन्ध तुलनात्मक रुपमा गाढा रहेको बताउनुभयो । नेपालमा र बंगलादेशमा रहेका मानवअधिकारकर्मीहरुको योगदानले गर्दा नै नेपाल र बंगलादेशमा अन्य सार्क राष्ट्रहरुका तुलनामा मानवअधिकार मजबुत रहेको उहाँले बताउनुभयो ।
नेपाल मेडिकल काउन्सिलका अध्यक्ष तथा बंगलादेशका पूर्व राजदुत प्रा.डा. चोपलाल भुसालले बंगलादेशका जनताहरुले र सरकारले नेपाललाई अत्यन्तै मित्रवत रुपमा हेर्ने गरेको र नेपाली संस्थाले बंगालदेशकी योद्धालाई गरेको सम्मानले जनस्तरबाट सम्वन्ध मजबुत बनाउन ठोस योगदान दिने बताउनुभयो ।
वर्क फर बेटर बंगलादेशका गौस पियरी (मुक्ति) ले नेपाली संस्थाको साथ र सहयोगमा बंगलादेशमा सुर्ती नियन्त्रण, प्रदुषण नियन्त्रण, जलवायु परिवर्तनका क्षेत्रमा काम गरेको जानकारी दिनुभयो ।
सम्मानित व्यक्तित्व सुल्तानाले आफ्नो योगदानको कदर नेपाली जनताबाट समेत भएकोमा गौरवान्वित भएको बताउनुभयो ।
कार्यक्रममा छत्रलक्ष्मी –रुद्रलाल मुल्मी फाउन्डेसनका अध्यक्ष शान्तलाल मुल्मीले सामाजिक क्षेत्रमा निस्वार्थ रुपमा काम गर्ने समाजसेवीहरुको खोजी गर्दै पुरस्कार प्रदान गर्दै जाने बताउनुभयो ।
कार्यक्रममा मानवअधिकार आयोगका सदस्या डा. लिली थापा, गैरसरकारी संस्था महासंघका अध्यक्ष रामप्रसाद सुवेदी, मानवअधिकारकर्मी प्रा. कपिल श्रेष्ठलगायतले बंगलादेश नेपालको जनस्तरको सम्वन्धबारे चर्चा गर्नुभएको थियो ।